تعریف کاردرمانی: علم و هنر استفاده از فعالیت هدفمند در افراد مبتلا به بیماری ها یا ضایعات جسمی، اختلال در عملکردهای روانی-اجتماعی، ناتوانی های رشدی، اختلال یادگیری و سالمندان به منظور پیشگیری از ناتوانی و حفظ حداکثر استقلال و کسب سلامت ذهنی می باشد. که در موارد فوق دو گروه از بیماران مراجعه می کنند که در ذیل به آن ها اشاره خواهد شد:

1- بیماری های جسمی

2- ناتوانی های رشدی و اختلالات یادگیری و تاخیر رشد ذهنی

الف) بیماری ها و اختلالات جسمی شامل:

1- صدمات مغز و اعصاب (مانند: تشنج، فلج مغزی، سکته مغزی و …)

2- ارتوپدی (مانند: آسیب های مفاصل، بیماری های استخوان، پا پرانتزی، پا چنبری و …)

3- روماتولوژی (مانند: آرتریت ها، روماتیسم مفصلی و …)

ب) ناتوانی های رشدی، اختلال ذهنی و یادگیری شامل اختلالاتی که با عملکرد هوشی زیر طبیعی (IQ کمتر از 90) و اختلال در مهارت های انطباقی مشخص می گردد.

1- اختلالات نافذ رشد PDD (سندرم رت، اوتیسم، آسپرگر و …)

2- اختلالات کمبود تمرکز و توجه ADHD، اختلال ارتباطی (لکنت و …)

3- اختلالات ژنتیکی ( سندرم روان، فنیل کتونوری، سندرم X شکننده و …)

4- اختلالات یادگیری (خواندن، ریاضی، دیکته و …)

5- اختلالات تیک

6- اختلالات رفتاری ایذایی Conduct disorder

* بیماران و معلولین جسمی

افرادی هستند که به علت مادرزادی و یا در اثر صدمات و بیماری های مغز و اعصاب، ارتوپدی، نورولوژی و روماتولوژی دچار کاهش موقت یا دائمی توانایی های جسمی شده اند و قادر به ادامه زندگی به طور مستقل نیستند. اهداف کاردرمانی در این بیماران جلوگیری از پیشرفت بیماری و بازگرداندن توانایی های از دست رفته تا حد ممکن است.

این دسته از کودکان فلج مغزی Cerebral Paisy به اختلال در حرکت و پوسچر با ضایعه به مغز در حال رشد می گویند و از بیشترین گروه مراجعه کننده به کاردرمانی هستند. اهداف و برنامه های کاردرمانی آن ها به شرح زیر می باشد:

1- به وجود آوردن تونوسیته عضلانی طبیعی تا حد ممکن

2- مهار رفلکس های اولیه

3- تقویت حرکات ارادی و فعال مفاصل

4- رفع کوتاهی عضله و جلوگیری از دفورمیتی

5- تحریک و تقویت واکنش های تعادلی و حفاظتی و بهبود و تسریع مراحل رشد حرکتی

6- استقلال در انجام فعالیت های روزمره زندگی ADL

7- تقویت مهارت های یکپارچگی Sensory Integration

8- تحریک و تقویت حس ها

9- مشاوره با خانواده

* اختلالات ذهنی و یادگیری

اغلب این کودکان به روانپزشکان کودک، متخصصین اطفال و یا متخصصین دیگر تیم توانبخشی ارجاع داده می شوند. این کودکان در موارد زیر ارزیابی می شوند:

– حرکات درشت Gross Motor

– حرکات ظریف Hine Motor

– مفاهیم شناختی و اطلاعات عمومی

– مهارت های درکی Perceptual Motor

– مهارت های روزمره زندگی (ADL)

– مشکلات رفتاری

اهداف کاردرمانی ذهنی در این بیماران به شرح زیر می باشد:

1- تسهیل رشد در محدوده ای که تاخیر عاطفی و جسمی و ذهنی وجود دارد.

2- به حداقل رساندن اثرات معلولیت جسمی و ذهنی

3- پیشرفت رفتار و مهارت های پایه جهت استقلال عمل و استقلال فردی در کارهای روزمره زندگی ADL

4-تقویت مهارت های یکپارچگی حسیSensory Integration

5-رعایت اصول آموزش و یادگیری جهت آماده شدن برای ورود به مدرسه عادی یا استثنایی و ادامه تحصیل در مدرسه

6- مشاوره با خانواده